Polkadot - Unia Europejska w świecie blockchain
Dlaczego web 3.0 powinno być interoperacyjne oraz jak Polkadot zamierza to uczynić?
Witaj w dzisiejszej odsłonie newslettera Świat Web3, w którym dwójka pasjonatów stara się rozwikłać zagadki technologii blockchain, NFT, metaverse, DeFi oraz crypto.
Subskrybuj, aby co czwartek otrzymać dawkę wiedzy na temat projektów web3.
1 maja 2004 roku Polska weszła oficjalnie do Unii Europejskiej. Jak dobrze wiemy, nie tylko odbiło się to pozytywnie gospodarczo, lecz również społecznie. Do dzisiaj korzystamy z wielu przywilejów członkostwa takich jak poruszanie się bez ograniczeń po krajach wspólnoty, możliwość ubiegania się o dofinansowanie na wymianę studencką, a nawet możliwość mieszkania i zarabiania w Niemczech, Hiszpanii lub Francji bez potrzeby karty stałego pobytu. Co więcej, kraje wspólnoty mogą ze sobą handlować bez kontroli celnej, co zmniejsza koszty administracyjne i operacyjne. Jednym słowem, każdemu łatwiej się żyje w zintegrowanej sieci państw.
No właśnie, integracja to słowo klucz. Zasadę integracji możemy przenieść na poziom niżej, interoperacyjności. Wraz z rozwojem wielu sieci blockchain Layer-1 (Ethereum, Solana, Cardano itp.) interoperacyjność zyskuje coraz bardziej na znaczeniu. Według Słownika Języka Polskiego PWN interoperacyjność to zdolność systemu lub produktu do pełnej współpracy z innymi systemami lub produktami. Jest pewien projekt web 3.0, który podobnie jak UE od samego początku stawia na współpracę, zapraszam do analizy 11. pod względem kapitalizacji rynkowej projektu, Polkadot.
Rozkład jazdy na dziś:
Co to jest Polkadot?
Relay Chain - Bruksela sieci Polkadot
Parachains - państwa członkowskie UE sieci Polkadot
Ekosystem
Podsumowanie
Co to jest Polkadot?
Polkadot to blockchain typu Layer-0, pozwalający na tworzenie innych blockchainów typu Layer-1. Blockchain Layer-0 w Polkadot znany jako Relay Chain zapewnienia bezpieczeństwo oraz interoperacyjność innym blockchainom Layer-1 o nazwie Parachains. Każdy Parachain ustala własny mechanizm konsensusu, tokenomię, infrastrukturę smart contractów itd. Jak mówi sam Bill Laboon, Head of Grants w Web3 Foundation:
"Polkadot is a meta platform to develop your own blockchains called parachains ."
W dalszej części tekstu wspólnie rozłożymy na części pierwsze zarówno Relay Chain, Parachains i mechanizm konsensusu. Jednakże, używając ponownie analogii Unii Europejskiej chciałbym Tobie przedstawić ogólne założenie Polkadot.
W typowym blockchainie Layer-1 takim jak Ethereum, Algorand lub Solana mamy jeden łańcuch bloków, na którym możesz zbudować zdecentralizowaną aplikację, protokół lub tokeny. Jest to bardzo podobny schemat działania do miast. W Londynie, Poznaniu, czy w Tel Avivie możesz uzyskać zameldowanie (rejestracja konta), możesz otworzyć swój sklep spożywczy (zbudowanie zdecentralizowanej aplikacji) lub przelać sąsiadowi pieniądze (przesłanie kryptowalut z walleta do walleta). Zadaniem miast jest ułatwienie wykonywania tych czynności. Polecam bardzo ciekawy podcast BANKLESS, w którym Haseeb Quareshi przedstawia analogię blockchainów do miast:
Wracając do tematu, Polkadot operuje z kolei bardziej jak Unia Europejska, a nie pojedyncze miasto. Tworzy standardy prawne, facylituje dyskusje wewnątrzwspólnotowe oraz wspólnie decyduje, czy dane państwo może dołączyć do ekosystemu. UE jako byt administracyjny nie jest odpowiedzialna za tworzenie produktów i usług. Pomaga innym krajom to robić. Niemcy produkują niezawodne auta, w Polsce mamy świetnych programistów, a porty w Holandii obsługują dużą część handlu morskiego. Jednakże, dzięki umiejętnemu kreowaniu ekosystemu powstaje efekt synergii. W ogólnym rozrachunku każde państwo UE korzysta z przywilejów członkostwa, a wspólne prawo, infrastruktura oraz bank ułatwiają ich funkcjonowanie. Warto jednak zaznaczyć, że Bruksela ma ograniczony wpływ na funkcjonowanie procesów wewnątrzpaństwowych. Kto mądrzej będzie działał w ekosystemie tym lepiej dla niego oraz dla całego ekosystemu.
Może to być dość kontrowersyjne stwierdzenie, lecz UE w dużej mierze przypomina wyśnioną sieć blockchain; zdecentralizowną, interoperacyjną, synergiczną oraz jawną.
Przejdźmy jednak do konkretnych elementów architektury Polkadot.
Relay Chain - Bruksela sieci Polkadot
Relay Chain to centrum sieci Polkadot. Spójrz proszę na grafikę poniżej, jest ona niezmiernie ważna do zrozumienia całego ekosystemu i będzie przewijać się przez cały tekst.
Otóż w żółtym okręgu znajduje się właśnie Relay Chain, do którego mogą się przyłączyć Parachains oznaczone kolorem czerwonym. Relay Chain jest blockchainem typu Layer-0, który sam w sobie nie posiada warstwy smart contractów. Jego dwoma celami są zapewnienie bezpieczeństwa oraz interoperacyjności Parachains. Warto również wspomnieć, iż Relay Chain został stworzony za pomocą języka programistycznego Substrate opracowanym przez firmę Parity Technologies (opiszę ją w rozdziale Ekosystem). Wszystkie inne blockchainy napisane przy pomocy języka Substrate są natywnie kompatybilne z Polkadot.
Wspomniałem, że Relay Chain jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo całej sieci. W tym celu autorzy Polkadot wykorzystali mechanizm konsensusu zwany jako Nominated Proof of Stake (NPoS). W NPoS możemy wyróżnić dwóch głównych aktorów:
Nominatorzy - zabezpieczają Relay Chain wybierając do 16 różnych walidatorów i stakując natywne tokeny Polkadot o nazwie DOT.
Walidatorzy - to im powierzane są tokeny w celu weryfikacji transakcji zarówno na Relay Chain jak i dowodów działania uzyskane z Parachains.
Jaka jest różnica pomiędzy NPoS, a powszechnie znanego z Cardano lub TRON Delegated Proof of Stake (DPoS)? Otóż w NPoS jest możliwość straty nominowanych tokenów, gdy okaże się, że walidator, któremu powierzyliśmy nasze tokeny, jest szkodliwy dla sieci. W DPoS tzw. Slashing grozi tylko walidatorom. Dzięki temu usprawnieniu Polkadot ma na celu zapewnić jeszcze większy stopień bezpieczeństwa sieci.
Relay Chain zatem pełni podobną rolę co Bruksela w Unii Europejskiej. Jego zadaniem jest zapewnienie poprawnej administracji, wysokiego stopnia bezpieczeństwa oraz interoperacyjności. Co więcej, podobnie jak w UE należy spełnić szereg wymagań, aby rozpocząć bliską współpracę z Relay Chain. Ma on maksymalnie 100 miejsc (slotów) dla innych sieci Layer-1 pod nazwą Parachains.
Parachains - państwa członkowskie UE sieci Polkadot
Spójrzmy jeszcze raz na obrazek powyżej. Parachains są oznaczone kolorem czerwonym i są niejako podłączone do Relay Chain. W zamyśle Parachains to wyspecjalizowane blockchainy typu Layer-1 z własnymi tokenami, governance i zestawem smart contractów. Polkadot ma na celu stworzenie innowacyjnego ekosystemu, w którym każdy Parachain jest w stanie dużo szybciej eksperymentować z technologią blockchain, w porównaniu do tworzenia własnego blockchaina. Aby połączyć się z Polkadot, Parachain musi wypożyczyć slot w Relay Chain podczas jednej z aukcji rywalizując z innymi potencjalnymi Parachainami.
Podczas wspomnianych wyżej aukcji założyciele projektu oraz społeczność muszą zablokować swoje tokeny DOT na określony czas wynajmu. Wygrywa ten projekt, którego iloczyn zablokowanych tokenów oraz czasu wynajmu jest największy. Jest to swojego rodzaju crowdfunding dla długoterminowych inwestorów, ponieważ w celu poparcia projektu podczas aukcji musisz zablokować tokeny DOT na okres np. na dwóch lat. Często projekty ubiegające się o slot dla swojego Parachain nagradzają inwestorów własnymi tokenami w stylu "za każdy zablokowany DOT, dostaniesz 10 tokenów XYZ za każdy miesiąc wynajmu". Jeżeli chcesz zobaczyć jak odbywają się takie aukcje, a może w przyszłości zainwestować to zapraszam na TĘ STRONĘ.
Warto pamiętać, że każdy Parachain to ryzykowna inwestycja. Każdy z nich ma jednak zazwyczaj dość ciekawe zastosowanie i zazwyczaj jest wcześniej przetestowany w sieci Kusama. Kusama to tzw. canary network funkcjonująca w języku Substrate, mająca Relay Chain oraz aukcje. Jest swego rodzaju polem doświadczalnym przed przystąpieniem do pierwszej ligi Polkadot. Kto zatem gra już w pierwszej lidze?
Moonbeam
Moonbeam to jeden z największych projektów pod względem kapitalizacji, a zajmuje 24 slot w Relay Chain.
Moonbeam ułatwia zdecentralizowanym aplikacjom ekosystemu Ethereum, opartego na Solidity, skorzystanie z środowiska Polkadot, stając się tym samym aplikacja multi-chain. Programiści używający Solidity nie muszą przepisywać swoich smart contractów i tokenów na język Substrate oraz mogą pozostać przy narzędziach oraz integracjach, których dotychczas używali. Projekty z Ethereum nie tylko mogą zintegrować się z Polkadot, lecz mogą w całości się przenieść na Polkadot stając się w pełni częścią tego systemu.
Efinity
Efinity to projekt znanej wśród branży gier NFT firmy Enjin. Enjin oferuje jednak nie tylko rozwiązania dla game deweloperów, lecz również aplikacje typu Enterprise (chociażby Microsoftu), fashion i AR.
Efinity zajmuje 20 slot w Relay Chain oraz ma być odpowiedzialne za zapewnienie najlepszego doświadczenia z NFT w środowisku Polkadot. Efinity będzie działać wg. nowego standardu, paratokenów, który jest kompatybilny z ERC-20, ERC-721 i ERC-1155. Tak więc nie tylko Parachainy będą mogły korzystać z jednego standardu NFT, lecz również będzie możliwa migracja NFT z sieci Ethereum na Polkadot.
Acala
Misją Acala jest zbudowanie hub-u DeFi w Polkadot. Dzięki stworzeniu stablecoin'a aUSD (Nie wiesz co to stablecoin? Zapraszamy do wpisu Martina), możliwości swapu coinów, wzięcia pożyczki oraz stakingu jest na drodze, aby spełnić swój cel. Warto również wspomnieć, że Parachain Acala jest kompatybilny z Ethereum, co ma w przyszłości ułatwić bridgowanie danych pomiędzy Polkadot a Etheruem.
Co ciekawe, możemy nadal korzystać z młodszej siostry Acala, Kurary, która działa na Kusamie, a jej TVL to ponad 24 miliony dolarów. Acala zajmuje 22 slot w Relay Chain.
Polecam również przyjrzeć się następującym Parachainom:
KILT - protokół do zarządzania zdecentralizowaną tożsamością (DID). Jeżeli nie wiesz co to jest zdecentralizowana tożsamość, to polecam mój tekst analizujący projekt Disco
Nodle - projekt chcący wykorzystać smartfony i inne urządzenia mobilne z technologią blutetooth jako węzły danych w smart cities
Integretee - blockchain typu enterprise obsługujący wrażliwe dane biznesowe
Jak widzicie każdy z projektów jednocześnie specjalizuje w konkretnej dziedzinie, oraz przy okazji nie zapomina o wielkim bracie świata web 3.0 o imieniu Ethereum. Bardzo mnie to cieszy, ponieważ jest to kolejna cegiełka do interoperacyjności całego web 3.0.
Całość ekosystemu parachainów pod koniec drugiego kwartału 2022 znajduje się poniżej:
Warto również wspomnieć słowa Dr Gavin Wood'a podczas jednej z konferencji Decoded: Polkadot oraz jej części składowe, Parachain'y, ma zupełnie inny model biznesowy od molocha web 2.0 jakim jest Microsoft. Microsoft buduje aplikacje zintegrowane pionowo, tzn. budują każdą aplikację wewnątrz organizacji. Z jednej strony powoduje to płynną współpracę urządzeń takich jak Excel, Forms czy też OneDrive, z drugiej jednak strony ogranicza innowacyjność całego ekosystemu Office. Do Polkadot docierają zespoły z całego świata, różnych rozmiarów, misjach i doświadczeniach. Polkadot dostarcza jedynie infrastruktury dla tego tyglu zespołów, a nie samych narzędzi użytkownika końcowego.
Za polecenie naszego newslettera innym entuzjastom web3 oraz blockchainu można zdobyć nagrody 🤟🏼 Do zgarnięcia są wlepki, reklama Twojej firmy w naszym newsletterze oraz książka “Świat kryptomilionerów” autorstwa Mateusza Macha.
Kliknij w link poniżej, zajmie Ci to mniej niż 3 minuty 😉
Ekosystem
Dr. Gavin Wood jest jedną z najważniejszych osób w świecie web3, które zapoczątkowały nie tylko sieć Polkadot, lecz również wiele innych projektów. Na jego stronie internetowej pierwsze zdanie brzmi:
"FREE-TRUST TECHNOLOGIST AND FOUNDER OF POLKADOT, KUSAMA, PARITY, WEB3 FOUNDATION AND ETHEREUM"
Wood jest współautorem pierwszego whitepapera Ethereum, silnika EVM służącego do pisania smart contractów i języka programistycznego Solidity jako CTO w Ethereum Foundation przez 2 lata. W 2016 roku założył Parity Technologies, firmy odpowiedzialnej za stworzenie Polkadot oraz Kusamy. Do tego utworzył fundację Web3Foundation, której misją jest wspieranie builderów zdecentralizowanego internetu. We wcześniej podlinkowanej stronie z aukcjami możemy znaleźć informacje czy dany projekt dostał grant właśnie od Web3Foundation.
Dzięki ekosystemowi zbudowanemu przez min. Wood'a projekty web3 przystępujące do Polkadot mogą liczyć na wsparcie
finansowe w ramach grantów Web3Foundation
Croudfoundingowe dzięki aukcjom
Administracyjne dzięki Relay Chain oraz Parity Technologies
Merytoryczne od Web3Foundation i innych Parachainów
Co jest również niezmiernie ważne, wg. raportu Electric Capital Developer Polkadot ma drugą największą społeczność deweloperów. Największą społecznością, jak już zapewne się domyślasz, poszczycić się może Ethereum.
Obecnie maksymalna ilość Parachains, które mogą podłączyć się do Relay Chain, to 100. Jednakże, Polkadot już ogłosiło, że w przyszłości ilość miejsc rozszerzy się do 200. Wyobraźmy sobie zatem środowisko 200 Parachainów działających wg. tych samych standardów, którym opłaca się wspierać siebie nawzajem. Gdy pokażą jako zrzeszona organizacja, że Polkadot jest odpowiednim systemem do tworzenia blockchainów oraz samych aplikacji, to nie tylko ich użytkownicy będą mieli szerszy wybór produktów, lecz również zablokowane tokeny DOT w ramach aukcji zyskają na wartości. Pięknie opracowana teoria gier działająca w praktyce :)
Podsumowanie
Polkadot to z pewnością interesujący i nietuzinkowy projekt na mapie web3, który może być największym builderem interoperacyjności. Zastanawia mnie jednak, czy Polkadot nie zostanie hubem innowacyjnym, nie dorastając do poziomu dojrzałości jaką czeka np. Ethereum? Projekty, które uzyskają status Parachain będą mogły chcieć zbudować własny blockchain, zwalniając tym samym slot w Relay Chain dla innych zespołów. Nie zrozumcie mnie źle, nie jest to zła perspektywa. Web3.0, w szczególności dziś i zapewne przez wiele następnych lat, będzie bazować na eksperymentach, a jak widać, Polkadot do tego świetnie się nadaje.
Warto również wspomnieć, iż Polkadot to nie jest jedyny projekt, którego misją jest zapewnienie internetu multi-chain. Jego największym konkurentem jest Cosmos, specjalizujący się w tworzeniu infrastruktury tzw. appchains. Dajcie proszę znać poniżej, czy chcielibyście poczytać o Cosmos w ramach newslettera Świat Web3.
Ostatni wątek, który może zaważyć o sukcesie Polkadot jest jego zespół. Gavin Wood, Robert Habermeier, Peter Czaban, Bjorn Wagner, Julia Steiner oraz wszyscy ludzie pracujący nad Kusama, Web3Foundation i Parity Technologies codziennie starają się sprawić, aby Polkadot była jeszcze bardziej wydajna, innowacyjna oraz zdecentralizowana.
Za polecenie naszego newslettera innym entuzjastom web3 oraz blockchainu można zdobyć nagrody 🤟🏼 Do zgarnięcia są wlepki, reklama Twojej firmy w naszym newsletterze oraz książka “Świat kryptomilionerów” autorstwa Mateusza Macha.
Kliknij w link poniżej, zajmie Ci to mniej niż 3 minuty 😉
Do zobaczenia,
Antoni